Dobar tek!
Istrië is een echt paradijs voor liefhebbers van lekker eten en drinken. De Istriaanse keuken heeft veel Italiaanse invloeden. Goede olijfolie, mooie wijnen, zelfgemaakte pasta’s, verse kruiden, truffel, vlees en vis uit de eigen streek. Istrië wordt niet voor niets het paradijs voor gastronomen genoemd! Dobar tek! (eet smakelijk).
Konoba
Een konoba (taverne) is een traditioneel Istriaans restaurant dat typische Istriaanse gerechten serveert. Een konoba heeft geen uitgebreide menukaart maar het eten is puur, echt Istriaans en de recepten zijn vaak generaties oud. De ingrediënten komen van plaatselijke boeren en vissers en de gerechten worden vaak door de eigenaar zelf bereid. Eten in een konoba is een unieke kans om heerlijke zelfgemaakte Istriaanse gerechten te proeven. In Istrië vindt u veel konoba’s, vaak in de kleine dorpjes.
Pršut
Pršut is gedroogde zoute ham van een varken en wordt enorm gewaardeerd door fijnproevers. Dit is grotendeels te danken aan de zorgvuldige en unieke wijze van behandeling van het vlees. De ham wordt ingewreven met zout, peper, laurier en rozemarijn en opgehangen in een houten kist (“Kasela”) en te drogen gehangen in de Bura (koude noord-oostelijke wind). Dit resulteert in de karakteristieke textuur en smaak. Pršut wordt vaak als voorgerecht gegeten met brood en olijfolie, maar ook verwerkt in bijvoorbeeld pastamaaltijden.
Sir (kaas)
Ook in Istrië hebben ze heerlijke kazen, oftewel Sir! Met name ‘Ovčjí sir’ (schapenkaas) en ‘Kozji sir’ (geitenkaas) zijn bekende kazen, maar bijvoorbeeld ook truffelkaas. Vaak worden de kazen in combinatie met ‘pršut’ (Istriaanse ham) gegeten als voorgerecht.
Fuži en gnocchi
De Istrianen zijn dol op pasta. Fuži is daar een voorbeeld van. Dit is een pasta van zelfgemaakte deeg. Gecombineerd met pršut (Istriaanse ham) creëren ze een heerlijke smaak die typerend is voor Istrië. Gnocchi wordt ook veel gegeten in Istrië. Dit zijn ovale deegballetjes gemaakt van aardappel, meel en ei. Gnocchi met het vlees en de saus van Boškarin (Istriaanse Os) is zo’n heerlijk Istriaans gerecht. Pastagerechten in vele varianten vindt u terug op de menukaart van elk restaurant en konoba (taverne). Een goed glas Istriaanse wijn uit de streek mag hierbij uiteraard niet ontbreken.
Vis (riba)
Visliefhebbers kunnen in Istrië hun hart ophalen! Aan de kust in Istrië vindt u goede visrestaurants waar u dagelijks allerlei soorten verse vis, zeevruchten, garnalen, mosselen, inktvis en schelpdieren kunt eten. De meeste vis wordt geserveerd ‘na zaru’ (gegrild) of na ‘na buzara’ (gesmoord in olijfolie, uien, klein gesneden tomaten, broodkruim en peper en met wijn geblust). Vis bereidt ‘na zaru’ is een traditionele manier van bereiden van de vis, meestal met witte wijn, knoflook, olijfolie en peterselie. Wat dacht u bijvoorbeeld van ‘scampi na buzaru’ (langoustine) of een heerlijke ‘orada’ (goudbrasem) of ‘brancin’ (zeebaars) ‘na zaru’?
Vlees (meso)
De Istriaanse keuken kent vooral vleesschotels met ‘Janjetina’ (lamsvlees) en ‘Koza’ (geit), maar ook rundvlees- en varkensvleesrecepten en ‘Kobasice’ (zelfgemaakte worsten van scharrelvarkens). Varkensfilet is bekend als ‘Ombolo’ of ‘Žlomprt’. Het vlees wordt ingewreven met zout, peper en fijn verkruimelde laurierbladeren, daarna twee tot drie weken gedroogd en geserveerd in dunne plakjes bereid op de grill of gebakken in olijfolie. ‘Cevapcici’ (gekruide gehaktrolletjes), oorspronkelijk afkomstig uit Bosnië, zijn niet meer weg te denken uit Istrië. U vindt Cevapcici bijna op alle menukaarten, evenals ‘Pljeskavica’ en ‘Raznjici’ (spiesen). Deze drie verschillende vleesspecialiteiten serveert men gezamenlijk met koteletten en spek als ‘mixed grill’. Doorgaans wordt mixed grill geserveerd met rijst, frietjes en Ajvar. Ajvar is een soort sausje dat hoofdzakelijk bestaat uit rode paprika en aubergine. Cevapcici met brood en Ajvar wordt vaak gegeten als snack op festivals en evenementen, eigenlijk het broodje hamburger of broodje kroket zoals wij die in Nederland kennen.
Peka
Peka is traditionele manier van bereiden van eten in een zware gietijzeren schaal met deksel helemaal bedekt met gloeiende kooltjes. Deze kooktechniek vereist zo’n 2 uur, maar daarna heb je een heerlijke maaltijd met een bijzondere aroma en smaak, vooral bij vlees en aardappelen. In de meeste restaurants en konoba’s (tavernes) wordt deze kooktechniek in de wintertijd toegepast.
Maneštra
Maneštra is een dikke maaltijdsoep en was van oudsher de maaltijd van een hardwerkende boerenfamilie. Tegenwoordig is Maneštra een Istriaanse specialiteit. Ieder huishouden bereidt het anders, maar de basis bestaat altijd uit bonen en aardappelen. Overige ingrediënten zijn bijvoorbeeld pasta, vlees, vis, zuurkool, mais of andere groenten. Dit geeft het gerecht steeds een andere unieke smaak.
Truffels
Truffels (‘tartufi’) zijn kostbare zwammen die onder de grond groeien op de wortels van sommige boomsoorten. In het binnenland van Istrië, vooral in de omgeving van Motovun en Buzet, worden truffels met behulp van speciaal getrainde honden gevonden. Buzet wordt ook wel ‘de stad van de truffels’ genoemd. De witte en zwarte truffels die in de bossen groeien zijn een ware delicatesse en behoren tot de beste truffels ter wereld. In veel restaurants kunt u truffels eten in combinatie met andere gerechten. Met name truffel in combinatie met zelfgemaakte pasta, zoals Fuži, is een geweldige gastronomische ervaring. Vers geraspte truffel smaakt overigens ook heerlijk op een goede stuk vlees. In de betere restaurants in Buzet en Motovun en omgeving kunt u deze gerechten met truffel eten.
Šparoge
Šparoge, wilde groene asperges zijn een echte lekkernij en groeien in de vrije natuur in Istrië. Net als in Nederland is ook in Istrië het voorjaar (maart-mei) het seizoen van de asperges. Deze dunne en lange groene asperges groeien boven de grond, soms bijna niet te onderscheiden van andere grassoorten. Voor de leek is het dan ook een kunst ze te vinden. Gerechten met Šparoge worden in het seizoen aangeboden in vele restaurants. Het wordt vaak gegeten met pasta of risotto, maar ook als lunch met roerei en Istriaanse ham (Fritaja sa šparogama i pršutom). Ook vindt u vaak langs de kant van de weg mensen die bosjes wilde asperges verkopen.
Kroštule en Fritule
‘Kroštule’ zijn typisch Istriaanse koekjes die vaak met speciale gelegenheden en feestdagen worden gegeten of als dessert worden geserveerd. Ze zijn gemaakt van een deeg (meel, boter, ei, suiker, zout) dat meestal gevormd is in dunne reepjes en gebonden in een losse knot en vervolgens gefrituurd. Een laagje poedersuiker maakt het helemaal af. Kroštule smaken heerlijk bij een sterke espresso of een goed glas Muskat (dessert wijn). ‘Fritule’, ook typisch Istriaans, zijn een kleine soort oliebollen die vaak als dessert worden gegeten.
Wijn (Vino)
Istrië heeft een indrukwekkende wijncultuur. Dit is vooral te danken aan een gunstige combinatie van ligging, bodem, klimaat en landschap, waardoor de druiven optimaal kunnen groeien en rijpen. De bekendste Istriaanse wijnen zijn Malvazija (witte wijn), Teran (rode wijn) en Muskat (dessert wijn). In de restaurants vindt u deze heerlijke wijnen op de kaart. Ook kunt u een bezoek brengen aan Vinarija (wijnhuis) of Vinska Cesta (wijnroutes) die overal in Istrië te vinden zijn. Hier kunt u bij de lokale wijnboer zien hoe wijn geproduceerd wordt en uiteraard ook proeven.
Supa
Supa (spreek uit als ‘Soepa’) heeft niks te maken met soep. Het is een specialiteit die bestaat uit rode wijn, meestal Teran of Borgonja, die verrijkt is met olijfolie, suiker, zout, peper en een sneetje warm geroosterd brood. Supa wordt meestal in de wintermaanden gedronken. U drinkt Supa gezamenlijk uit een traditionele ‘Bukaleta’, een oud- Istriaanse kan van aardewerk. Supa smaakt heerlijk in combinatie met pršut (gerookte ham) en sir (kaas), maar ook bij de hoofdmaaltijd.
Grappa
Istrië heeft verschillende zelfgemaakte grappa’s. De bekendste zijn: Rakija, Medenica en Biska. Rakija is de bekendste grappa en is gemaakt van druiven en bevat meestal 40-50% alcohol. Medenica of Medica is een grappa met zelfgemaakte honing, waardoor hij zoet en soepel smaakt. Ook bekend is Biska, een zelfgemaakte grappa van kruiden. Deze grappa’s worden koud gedronken en zijn meestal een welkomstdrankje. Ook worden ze gedronken als aperitief of dessert bij een kopje espresso. Živili (proost)!
Olijfolie
Olijfolie (‘Maslinovo ulje’) uit Istrië behoort tot een van de fijnste ter wereld. Het perfecte klimaat en de bodemstructuur zorgt ervoor dat olijfbomen optimaal kunnen voortleven. Olijfolie behoort integraal tot de Istriaanse keuken en wordt gebruikt bij de bereiding van vele gerechten. Ook is een paar druppels olijfolie op vers gebakken warm brood heerlijk als voorgerecht! In Istrië zijn vele ‘olijfolieroutes’ waar u bij een lokale olijfolieproducent kunt zien én proeven waarom de Istriaanse olijfolie behoort tot de beste ter wereld.
